Wat is stagflatie?
Stagflatie is een economisch verschijnsel waarbij hoge inflatie samengaat met economische stagnatie en hoge werkloosheid. In tegenstelling tot de gebruikelijke situatie, waar inflatie vaak hand in hand gaat met economische groei, blijft bij stagflatie de economische groei stilstaan terwijl de prijzen blijven stijgen. Voor huishoudens en bedrijven veroorzaakt dit aanzienlijke problemen. In dit artikel kijken we naar de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor stagflatie.
Oorzaken van stagflatie
Stagflatie ontstaat meestal door een combinatie van verschillende factoren. De eerste grote stagflatiegolf deed zich voor in de jaren ’70, tijdens de oliecrisis. Stijgende energieprijzen leidden toen tot hogere kosten voor goederen en diensten, wat op zijn beurt de economische groei afremde. Andere oorzaken zijn aanbodschokken, waarbij de productiekosten plotseling stijgen, zoals bij een schaarste aan grondstoffen. Bedrijven verhogen hun prijzen, waardoor inflatie ontstaat, terwijl consumenten hun bestedingen verminderen, wat de economie verder doet vertragen.
Gevolgen van stagflatie
De gevolgen van stagflatie zijn ingrijpend voor de economie. Huishoudens verliezen koopkracht door de gestegen prijzen, terwijl banen verdwijnen door de economische stilstand. Bedrijven trekken zich terug, productie daalt en investeringen worden uitgesteld. Beleidsmakers staan voor een grote uitdaging omdat de gebruikelijke maatregelen tegen inflatie, zoals renteverhogingen, de economische groei juist verder kunnen schaden.
Ook de kapitaalmarkten lijden onder stagflatie. Aandelenkoersen dalen vaak, terwijl obligaties minder aantrekkelijk worden door de stijgende rente. Dit maakt veilige havens zoals goud aantrekkelijker voor beleggers.
Hoe kunnen beleidsmakers stagflatie tegengaan?
Het aanpakken van deze stilvallende economie met prijsstijgingen vereist een zeer zorgvuldige aanpak. Het verhogen van de rente kan de inflatie helpen bestrijden, maar het gevaar is dat de economische stagnatie verergert. Beleidsmakers moeten dus balanceren tussen het tegengaan van inflatie en het stimuleren van de economie. Investeringen in productiviteit, innovatie en onderwijs kunnen op lange termijn helpen om bedrijven efficiënter te maken. Op korte termijn kunnen gerichte overheidsmaatregelen, zoals subsidies voor energie, de economische groei ondersteunen zonder de inflatie verder te verergeren.
Stagflatie in 2024: is het een realistische dreiging?
In 2024 blijft stagflatie een reële bedreiging, vooral door wereldwijde onzekerheden zoals geopolitieke spanningen en verstoringen in de toeleveringsketens. Stijgende energieprijzen en een afzwakkende economische groei brengen veel landen in een kwetsbare positie. Hoewel de situatie niet zo ernstig is als in de jaren ’70, is waakzaamheid geboden. Beleidsmakers moeten creatief zijn en de lessen uit het verleden meenemen in hun beslissingen.
Internationale handel als oplossing
Internationale handel kan helpen om stagflatie te bestrijden door handelsbarrières te verminderen en goedkopere producten in te voeren. Dit verlaagt de productiekosten en vermindert de inflatiedruk. Maar in een wereld waarin protectionisme opkomt, wordt dit steeds moeilijker te realiseren. Samenwerking tussen landen blijft essentieel om de wereldeconomie stabiel te houden.
Conclusie
Stagflatie is een complex en uitdagend economisch probleem dat ingrijpende gevolgen heeft voor consumenten, bedrijven en overheden. Het vraagt om een zorgvuldige aanpak en een combinatie van korte- en langetermijnmaatregelen. In een tijd van inflatoire druk en economische onzekerheid, is het cruciaal dat beleidsmakers leren van het verleden en proactief handelen. Met de juiste maatregelen kan deze inflatoire stagnatie beheersbaar worden.
De Redactie
